Từ lâu, quá trình oxy hóa đã được nhận ra là yếu tố chính dẫn đến việc gia tăng nguy cơ ung thư. Gấc có chứa một lượng đáng kể các chất chống oxy hóa (chẳng hạn như beta-carotene, lycopene và vitamin E), các chất mà theo khoa học là có khả năng trung hòa các carcinogen (chất gây ung thư trong mô sống) nói chung.
Lycopene
Nhờ vào cấu trúc có chứa nhiều liên kết đôi liên hợp, lycopene có khả năng phản ứng mạnh với oxy và các gốc tự do. Một phân tử lycopene đơn lẻ có thể dập tắt hàng nghìn phân tử oxy đơn trước khi bị thoái hóa. Do đó, chất chống oxy hóa hoạt động như một tác nhân chống ung thư và được cho rằng có tác dụng trong việc làm giảm nguy cơ của một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư cổ tử cung, ung thư ruột kết, ung thư trực tràng và ung thư dạ dày. Tiềm năng quan trọng nhất của Lycopene là liên kết giữa việc tiêu thụ nó (thông qua cà chua, loại quả được công nhận là giàu lycopene) với việc giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Ví dụ, theo báo cáo của Đại học Portsmouth, Tiến sĩ Mridula Chopra và các đồng nghiệp đã thử nghiệm tác dụng của lycopene trên cơ chế đơn giản mà qua đó các tế bào ung thư tấn công các tế bào khỏe mạnh của cơ thể để phát triển và lây lan. Họ nhấn mạnh rằng có thể ngăn chặn các cơ chế đơn giản mà một số tế bào ung thư sử dụng để phát triển, và điều này có thể đạt được bằng cách ăn đủ cà chua nấu chín.
Bên cạnh đó, lycopene cũng có thể ngăn ngừa ung thư bằng cách thúc đẩy quá trình apoptosis, một quá trình được gọi là tế bào chết. Quá trình này rất cần thiết cho các tế bào và sức khỏe con người, bởi vì nếu nó không xảy ra, các tế bào hư tổn sẽ không mất đi, và đó là nguyên nhân gốc rễ của ung thư. May mắn thay, lycopene có thể giúp các tế bào ung thư này biến mất. Do đó, nó có thể được sử dụng như một tác nhân hóa trị liệu.
Beta-crytoxanthin
Một chất dinh dưỡng khác có trong gấc, beta-crytoxanthin, gần đây đã được nghiên cứu trên toàn cầu do có đóng góp đáng kể cho sức khỏe của chúng ta. Theo các nghiên cứu quan sát, beta-cryptoxanthin có vai trò trong việc chữa trị ung thư phổi. Ví dụ, một nghiên cứu gần đây kết hợp dữ liệu từ Khảo sát đánh giá Sức khỏe và Dinh dưỡng quốc gia III của Hoa Kì (NHANES III) và NHANES III gắn với tệp dữ liệu tử vong cho thấy rằng lượng Beta-cryptoxanthin trong huyết thanh ban đầu cao hơn làm giảm nguy cơ tử vong vì ung thư phổi, kết luận này có được bằng cách so sánh 161 trường hợp tử vong do bệnh này với nhóm kiểm soát gồm 10,382 người. Theo nghiên cứu, beta-crytoxanthin có thể làm giảm nguy cơ ung thư đại tràng (bằng cách giảm sự gia tăng tế bào ung thư trong các mô tiêu hóa của con người) và ung thư phổi (hơn 30%).
Gần đây, một số phòng thí nghiệm đang tập trung vào việc nhận diện cơ chế qua đó beta-cryptoxanthin đóng vai trò ngăn ngừa ung thư. Các nhà nghiên cứu gợi ý rằng, beta-cryptoxanthin không những có thể tăng mức độ mRNA của Retinoic Acid Receptor (RAR) mà còn có thể làm hoạt động phiên mã RAR trung gian của phản ứng acid retinoic (RARE). So với một số carotenoids liên quan đến khả năng làm chất chủ vận RAR, beta-cryptoxanthin tốt hơn cả về sự gia tăng liều phụ thuộc vào hoạt động beta-galactosidase, một dấu hiệu của hoạt động chủ vận chống lại RARα và RARγ. Bên cạnh đó, beta-cryptoxanthin cũng có thể kích thích sự khác biệt của tế bào ung thư phổi và thay đổi đáp ứng miễn dịch của tế bào Th2 thông qua một RAR. Do đó, nghiên cứu sâu hơn về lượng beta-cryptoxanthin trong khẩu phần ăn có thể hữu ích trong việc thiết lập tầm quan trọng của nó trong phòng ngừa ung thư.